دعاوی خانوادگی چیست؟
دعاوی خانوادگی به مجموعه اختلافات و مسائل حقوقی گفته می‌شود که میان اعضای یک خانواده یا زوجین پیش می‌آید و نیاز به رسیدگی مراجع قضایی یا مراکز حل اختلاف دارد. این دعاوی معمولاً حول محور روابط زوجین، فرزندان و مسائل مالی مرتبط با خانواده شکل می‌گیرد.

هدف رسیدگی به این دعاوی، حفظ حقوق اعضای خانواده، برقراری عدالت و جلوگیری از تنش‌های بیشتر است.

مهم‌ترین انواع دعاوی خانوادگی

طلاق و جدایی

شامل طلاق توافقی، طلاق به درخواست زن، طلاق به درخواست مرد و فسخ نکاح.

رسیدگی به این موضوعات نیازمند مدارک، دلایل و رعایت مراحل قانونی است.

مهریه و نفقه

مهریه حق قانونی زن است که در عقدنامه درج می‌شود.

نفقه شامل تأمین نیازهای مالی، مسکن، پوشاک و خوراک زن و فرزندان است.

حضانت فرزند

تعیین سرپرستی و نگهداری فرزندان پس از جدایی والدین.

معمولاً تا سن مشخصی حضانت با مادر و سپس با پدر است، مگر اینکه دادگاه تشخیص دهد خلاف مصلحت کودک است.

اجرت‌المثل و شرط تنصیف اموال

اجرت‌المثل، دستمزدی است که زن بابت کارهای انجام‌شده در منزل در طول زندگی مشترک می‌تواند مطالبه کند.

شرط تنصیف اموال در برخی عقدنامه‌ها درج می‌شود و طبق آن، در صورت طلاق بخشی از اموال مرد به زن تعلق می‌گیرد.

سایر دعاوی خانوادگی

ازدواج مجدد، فسخ نکاح، اثبات یا نفی نسب، تقسیم ارث در روابط خانوادگی.

مراحل رسیدگی به دعاوی خانوادگی
ثبت دادخواست در دادگاه خانواده یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.

ارجاع به داوری یا مشاوره خانواده در برخی موارد.

بررسی مدارک و شواهد توسط قاضی.

صدور رأی دادگاه.

اجرای حکم توسط واحد اجرای احکام.

تفاوت دعاوی خانوادگی با سایر دعاوی
برخلاف دعاوی کیفری که هدف آنها مجازات مجرم است، دعاوی خانوادگی بیشتر بر حل اختلافات و حفظ حقوق اعضای خانواده تمرکز دارد. همچنین در این دعاوی معمولاً نقش صلح و سازش پررنگ‌تر است.

اهمیت رسیدگی به دعاوی خانوادگی
جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی و روانی به اعضای خانواده

حمایت از حقوق کودکان و زنان

کاهش تنش و درگیری‌های طولانی‌مدت

ایجاد بستر مناسب برای صلح و سازش